Cocaïne is een alkaloïde dat uit de bladeren van de coca-plant wordt gewonnen. In Europa kennen wij het product al een poosje want de effecten van cocaïne zijn al in 1898 voor het eerst beschreven. De coca plant groeit in Zuid-Amerika en wordt in verband met de opwekkende werking door de plaatselijke bevolking gekauwd.
Wat is Cocaïne?
Inca-indianen gebruiken al 4000 jaar coca om bijvoorbeeld de kou en het zware werk op grote hoogte uit te houden. Het is volledig in hun cultuur opgenomen en de rituelen waarmee hun goden worden bedankt hebben in een aantal gevallen het kauwen van de coca-bladen of het snuiven van de gedroogde en fijngestampte bladeren centraal in de rituelen.
Wat is Crack?
Sinds het midden van de 80-er jaren is daar een makkelijk ‘rookbare’ vorm bijgekomen: crack cocaine (cocaine base). Door de sterke werking van deze ‘gekookte’ cocaïne en de relatief goedkope doses is de populariteit van (en dus ook de verslaving aan) deze drug duidelijk toegenomen, en heeft met name in de ghetto’s tot een toename van de criminaliteit geleid.
Dit maakt het (wat gevolgen en afhankelijkheid betreft) een ‘zwaardere’ variant. Het roken geeft weliswaar die een snellere en intensievere ‘rush’ maar het brengt daarmee ook veel sterkere onthoudingsverschijnselen met zich mee.
Toch moet er bij het lezen van de rest van dit artikel rekening mee worden gehouden dat ik het hier in principe over het snuiven (of roken) van gewone cocaïnehydrochloride heb.
Werking
Cocaïne heeft de volgende lichamelijke korte termijn effecten:
- Allereerst geeft het een blokkade van de prikkelgeleiding door de gevoelszenuwen.Als gevolg van deze eigenschap kan cocaïne worden gebruikt als middel om plaatselijke gevoelloosheid te bewerkstelligen.
- Tijdelijke toename van de spierkracht en het uithoudingsvermogen.
- De effecten op de ademhaling hangen af van de dosis. Bij een lage of middelmatige dosis zien we een versnelling van de ademhaling zonder verdieping terwijl de ademhaling bij hoge dosis zeer snel en oppervlakkige wordt.
- Ook de effecten op het hart- en vaatstelsel zijn dosis-afhankelijk: bij een lage dosis zien we een verlaging van de hartfrequentie, bij een hoge dosis zien we een verhoging van de hartfrequentie. Verder is een verhoging van de bloeddruk duidelijk meetbaar. Dit is een gevolg van de vernauwing van de bloedvaten.
- Verder wordt het centrale zenuwstelsel (de hersenen) geprikkeld. Hieruit zijn ook de psychische effecten te begrijpen. Lichamelijk wordt dit ook zichtbaar; onder andere door tremoren (het beven van de handen) en soms zelfs door convulsies (toevallen). Deze laatste complicaties treden pas op bij zeer hoge doses.
Psychische effecten:
- Cocaïne verhoogt de stemming, het veroorzaakt een zogenaamde euforie.
- Opvallend is daarbij dat mensen die onder invloed van cocaïne zijn enorm kunnen praten (al dan niet zinnig).
- De gebruiker voelt zich vaak beter geconcentreerd en vooral meer zelfverzekerd.Dit is ook één van de redenen waarom mensen die eigenlijk nogal onzeker zijn over zichzelf vrij snel afhankelijk kunnen raken van coke.
- De stimulerende, vermoeidheid en honger onderdrukkende werking maakt dat coke ook vaak door de snelle urban professional wordt gebruikt in een poging om sneller te zijn dan de opponent (jammer is alleen dat risico’s veelal onvoldoende worden ingeschat).
- Seksualiteit wordt vaak (zeker door mannen) als ‘spannender’ ervaren, juist omdat de gebruiker vaak meer controle over het (uitstellen van) zijn orgasme heeft.
- ADHD-patiënten gebruiken deze activerende werking soms als een soort van ‘zelfmedicatie’ (met alle risico’s van dien: zie [binge]).
Lichamelijke effecten
- Een lichte stijging van de lichaamstemperatuur.
- Droge slijmvliezen.
- Cocaïne heeft een laxerende werking, de darmbewegingen nemen toe. Hongergevoel wordt onderdrukt.
- Door prikkeling van de blaas treedt frequent urineren op.
Lichamelijke complicaties
De gevolgen op de lange termijn zijn duidelijk minder rooskleurig:
- Overdosis! Bij een overdosis cocaïne kunnen een tremor en een of meer toevallen ontstaan. Acute hersencomplicaties, alsmede een overbelasting van het snel slaande hart kunnen voorkomen, nog het vaakst bij het ‘basen’ van coke.
- Cardiopathie een mooi woord voor hartklachten. Cocaïne heeft een negatieve uitwerking op het spierweefsel van het hart. Dit is ook de reden waarom cocaïne gebruik sterk af te raden is voor mensen met hartafwijkingen.
- Waarschijnlijk doordat cocaïne verdovend werkt komen er bij het spuiten van coke, veel vaker dan bij het spuiten van heroïne bijvoorbeeld, lokale complicaties voor in de vorm van aderontsteking en zweertjes doordat er per ongeluk naast het vat wordt gespoten terwijl je dat niet voelt.
- Bij overmatig gebruik komt door langdurig onderdrukken van de eetlust en door slapeloosheid dikwijls vermagering voor.
- Dat een uitputting van het lichaam op kan treden zal duidelijk zijn met bijvoorbeeld impotentie als gevolg.
- Als gevolg van slaaptekort door een cocaïne-binge van meer dan een week zie je vaak psychosen die soms ook terug blijven keren.
- Huidbeschadigingen zijn bij cocaïnegebruikers een algemeen verschijnsel; enerzijds worden ze veroorzaakt door het spuiten, anderzijds door een onbedwingbare neiging aan hun huid te pulken. Hierdoor ontstaan de typische plekken waardoor langdurige coke-gebruikers gemakkelijk als zodanig herkenbaar worden.
Psychopathologische syndromen door cocaïne
Ook voor ‘de psyche’ moeten de lange termijn gevolgen niet worden onderschat: angsten, waanvoorstellingen, geprikkeldheid, achterdocht tot paranoïa, plotselinge sterke agressiviteit kan optreden.
Dysforie
De cocaïnedysforie wordt gekenmerkt door een sombere stemming, gepaard gaande met angst en achterdocht. De gebruikers zijn prikkelbaar en zij klagen vaak over forse concentratiestoornissen. Zij huilen veel, zijn extreem moe en uiten soms zelfmoordgedachten.
Dit dysfore syndroom kan dus overgaan in een hallucinose, psychose of depressie.
Hallucinaties
Typisch is de cocaïne hallucinose die voornamelijk gepaard gaat met gevoelshallucinaties, maar ook visuele hallucinaties kan hebben.
Psychosen & wanen
Het hevige gebruik van cocaïne om “scherp” te blijven (en wakker) wordt wel een ‘binge’ genoemd. Het gebruik wordt eigenlijk alleen maar sterker omdat de weggewerkte vermoeidheid daaronder natuurlijk alleen maar toeneemt. Door de combinatie van veel coke met uitputting wordt 60% van de coke binges paranoïde (achtervolgingswanen). Met name als de binge start na een stress-periode is deze kans groot. Deze coke-paranoia kan zelf psychotische vormen aannemen.
De cocaïnepsychose kan sprekend lijken op een acute paranoïde schizofrene psychose, met als verschil dat er meestal nog wel een zeker besef bestaat dat cocaïne de oorzaak van de toestand is. Achtervolgingswanen zijn algemeen, de wanen kunnen soms, hoewel ze meestal vluchtig zijn, een uitermate bizar karakter dragen.
Juist de achtervolgingswaan is bijna spreekwoordelijk voor de langdurige cocaïnegebruiker. De huiveringwekkende onderhuidse spanning die in de verhalen van Edgar Allan Poe zo goed worden beschreven kan volgens sommige auteurs worden toegeschreven aan zijn langdurige cocaïneverslaving.
Een bijzondere vorm van cocaïnepsychose is de zogenaamde ‘jaloersheidswaan’ of ‘echtelijke ontrouwwaan’ die niet te onderscheiden is van het gelijknamige beeld bij chronische alcoholisten.
Hevige agressieve ontladingen jegens de vermeende belagers kunnen optreden, juist doordat een brein dat dermate overbelast is, ook niet meer in staat is om nog te relativeren.
Depressie
De cocaïnedepressie tenslotte kan lijken op een vitale, endogene depressie die gepaard gaat met een sombere en angstige stemming. Voor mensen met een cocaïnedepressie ontbreekt ieder levensperspectief en is er sprake van volledige desinteresse en apathie. De lijders zijn uitermate moe en futloos, ze slapen en eten niet meer. Zij kunnen niet meer huilen en zijn vaak suïcidaal. Hierbij komen dagschommelingen voor, maar dat is voor buitenstaanders moeilijk te herkennen omdat de wisseling van stemming ook het gevolg zou kunnen zijn van een nieuwe dosis cocaïne.
Abstinentieverschijnselen
Wat de abstinentieverschijnselen betreft kan worden vermeld dat deze lichamelijk waarschijnlijk licht zijn of ontbreken. Er is wel beschreven dat er bij het staken van langdurig gebruik bepaalde EEG-veranderingen kunnen ontstaan. Regelmatig zijn er ook veranderingen in het slaap-waakritme. Siegel beschreef een ongeveer vier dagen durend onthoudingssyndroom, gekenmerkt door somberheid, oververmoeidheid en gestoorde slaap.
Tolerantie lijkt niet op te treden (op een lichamelijk niveau). Maar eigenlijk alle auteurs die serieus over de onthouding van coke schrijven, die zijn het er over eens dat cocaïne sterk verslavend werkt…
De lichamelijke onttrekking in de zin van onthoudingsverschijnselen stelt misschien niet zoveel voor maar verslavend is deze drug zeker.De verslavende werking heeft zeker te maken met de psychische verslaving aan deze drug. De directe invloed van cocaine op het dopamine is daarr zeer waarchijnlijk de oorzaak van.
Wanneer men bijvoorbeeld apen in een laboratorium-situatie de mogelijkheid geeft om zelf hun dosis te bepalen van coca-pasta, dat voorproduct van cocaïne, dan gebruiken zij door tot hun dood. Na een periode van intensief gebruik treedt eigenlijk altijd een depressie op. De ex-gebruiker is dan niet meer in staat om zelfstandig van dingen te genieten en de twijfel aan zichelf maakt dat hij/zij zich vaak terugtrekt. De serotoninebalans is verstoord en het kan tot anderhalf jaar duren voordat iemand weer in staat is om ergens van te genieten (belangrijk voor de afkickende gebruiker om rekening mee te houden: dat hij/zij de eerste tijd niet geniet betekent niet dat er niets leuks gebeurt maar dat de drug het vermogen om te genieten heeft ondermijnd).
Dit geldt zeker voor de ‘geschoonde’ rookbare vorm van coke (zie [‘crack’]).
Literatuur o.a.:
J.H. van Epen, De drugs van de wereld, de wereld van de drugs, Samson Stafleu,
Alphen a/d Rijn/Brussel ’88
Sinds ruim een kwart eeuw werkzaam als therapeut / supervisor. Gespecialiseerd in behandeling van controleverlies door verslavingen. Ik ben niet bezig met veroordeling van taboes. Ieder maakt de keuzes zoals hij/zij wil. Het draait erom dat we samen die keuzes zo maken dat je een gelukkig mens bent. Het is aan mij om daar helder en praktisch uitleg over te geven en je te helpen bij het zetten van stappen, het is aan jou om de stappen te zetten. Samenwerking staat voorop.
Stop de Verslaving .nl 
Geef een reactie